Duurzamer en circulair leven? Laat dan het idee los dat recycling dé oplossing is. Aldus Elisah Pals, oprichter van Zero Waste Nederland. “Preventie moet centraal staan bij de overgang naar een circulaire samenleving.”
Gedreven door de wens om zelf duurzamer en gezonder te leven, begon Elisah Pals in 2015 met een afvalarme leefstijl. Ze begon met composteren, deed boodschappen op de markt en verdiepte zich in het maken van haar eigen cosmetica. Beetje bij beetje kwam er meer bij. Binnen acht maanden had ze haar manier van leven volledig veranderd. “Met als resultaat dat ik prettiger en gezonder leefde, minder rommel in huis had en naast afval ook aanzienlijk veel bespaarde,” vertelt ze. “Zero waste werd zodoende geen kwestie van volhouden, maar een nieuwe – en heel fijne – manier van leven.”
Collectieve missie
In eerste instantie was Pals’ nieuwe leefstijl alleen voor haarzelf bedoeld. Tot ze tijdens haar laatste vliegreis naar het Caribisch gebied in 2018 geconfronteerd werd met een verlaten strand vol aangespoeld plastic. “Ik realiseerde me dat het niet genoeg is als alleen ik iets doe, er moest collectief iets veranderen.” Daarom besloot ze haar kennis en missie over afvalvrij leven te delen, en richtte ze Zero Waste Nederland op.
Focus op preventie
Hoewel consumenten veel kunnen doen, is er voor blijvende resultaten ook een systemische verandering nodig, meent Pals. “Bedrijven en de overheid moeten een leidende rol spelen, bijvoorbeeld door prijsprikkels of passende wetgeving, inperking van geplande veroudering en single-use producten. Maar vooral: het idee loslaten dat recycling dé oplossing is. Preventie moet centraal staan in de overgang naar een circulaire samenleving. Het gaat er niet om hoe we wegwerpkoffiebekers kunnen recyclen, maar hoe we het gebruik ervan kunnen voorkomen. Problemen voorkomen in plaats van oplossen is niet alleen veel efficiënter en economisch logischer, het is ook ethischer.”
Preventie moet centraal staan in de overgang naar een circulaire samenleving
Ander verhaal vertellen
Wat betreft de toekomst is Pals hoopvol over innovaties zoals de ‘right to repair’- beweging. Een initiatief waarbij bedrijven verplicht worden om reserveonderdelen beschikbaar te stellen en reparaties mogelijk te maken. Kansen ziet ze in verpakkingen die eigendom blijven van fabrikanten en navulsystemen in supermarkten. Maar wat er vooral moet gebeuren? “Het verhaal van circulair leven mag anders worden verteld. Duurzaamheid gaat niet over verliezen of opofferen. Er valt juist heel veel bij te winnen. Het leidt tot een prettiger, lichter en gezonder leven. Plus lagere kosten, ook voor de maatschappij. Bedrijven en de media zouden die positieve boodschap over duurzaam gedrag veel meer moeten uitdragen.”
