Supermarkten maken werk van het tegengaan van voedselverspilling

Supermarkten doen dagelijks hun uiterste best om de inkoop en verkoop van producten zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en maken zich sterk voor het tegengaan van voedselverspilling. Dit onderwerp staat dan ook hoog op de agenda. Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) heeft, samen met haar leden, de doelstelling om in 2030 de voedselverspilling in de keten per persoon per jaar gehalveerd te hebben, ten opzichte van 2015. Een mooi streven waar zij al heel goed mee op weg zijn.

De voortgang wordt jaarlijks bijgehouden in de Monitor Voedselverspilling, een onderzoek geïnitieerd door de stichting Samen Tegen Voedselverspilling en het CBL en uitgevoerd door Wageningen University & Research (WUR) op basis van zelfrapportage door supermarkten.

Resultaten per productgroep

De supermarktbranche brengt sinds 2018 voedselverspilling in kaart. Over 2023 is de totale verspilling verder gedaald naar 0,89% van het inkoopvolume als we de Europese definitie van voedselverspilling hanteren en dat is als het voedsel niet naar mens of dier gaat. In de vorige rapportages over voedselverspilling in de retail, werd nog uitgegaan van verliezen: het totaal van producten dat niet naar mensen gaat. Dat was 1,38% van het inkoopvolume van 2022. Als we diezelfde definitie nu hanteren, zou het percentage verliezen 1,21% zijn. In onderstaande productcategorieën gaan we ook weer uit van diezelfde definitie om de jaren goed te kunnen vergelijken. Daarin is het aandeel verliezen voor menselijke consumptie ten opzichte van de inkoopvolumes als volgt:

• brood, afbakbrood en banket: 6,5% (t.o.v. 7,7% in 2018)
• vers vlees en verse vis: 1,4% (t.o.v. 2,9% in 2018)
• aardappelen, groenten en fruit: 2,1% (t.o.v. 2,7% in 2018)
• zuivel, eieren, gekoelde kant-en-klaar producten: 1,0% (t.o.v. 1,4% in 2018)
• overige verse en houdbare producten: 0,3% (t.o.v. 0,4% in 2018)

Hieruit blijkt dat ‘brood, banket en afbakbrood’ het minst efficiënt is voor wat betreft gebruik voor menselijke consumptie, met 6,5% verliezen van de totale inkoop. Drank is de meest efficiënte categorie met slechts 0,2% verliezen van de totale inkoop.

Forse reductie op brood en vlees/vis

De daling is het gevolg van de actieve inzet van de supermarkten op de categorieën ‘brood & banket’ en ‘vers vlees & verse vis’. Supermarkten zetten al jaren in op het beter uitverkopen van brood door bijvoorbeeld brood van gisteren te verkopen tegen een gereduceerd tarief. Dat heeft geleid tot een afname van 16% ten opzichte van 2022. Ondanks deze grote afname kent deze productcategorie echter nog steeds de grootste verliezen.

Ook ligt de focus op het reduceren van verspilling van ‘vers vlees en verse vis’. Omdat de productie van vlees een relatief hoge ecologische footprint heeft, is het extra zonde als dit verloren gaat. Daarom besteden supermarkten veel aandacht aan beter voorraadmanagement van deze producten. Dat resulteerde in een afname van 37% verliezen ten opzichte van 2022.

AI en houdbaarheidsiconen wapens in de strijd tegen voedselverspilling

Supermarkten blijven actief inzetten op verdere reductie van voedselverspilling, geeft Marc Jansen, algemeen directeur van het CBL aan. “Supermarkten zetten volop in op innovaties op het gebied van het reduceren van voedselverspilling. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt met Artificial Intelligence (AI) om vraag en aanbod nog beter op elkaar af te stemmen. Maar er worden ook nieuwe producten voor de huismerken van supermarkten ontwikkeld op basis van reststromen, denk aan pastasaus van overgebleven tomaten of koekjes en cake van overgebleven bananen.” Daarnaast werken supermarkten aan consumentenvoorlichting met o.a. bewaaradviezen en tips voor het gebruik van restjes.